۱۴ اسفند ۹۴ ، ۰۰:۱۲
ضرورتهای پساتحریم
شمارش معکوس آخرین مرحله توافق هستهای ایران با کشورهای ١+٥ آغاز شده است. گزارش آژانس بینالمللی انرژی اتمی در مورد اجرای تعهدات ایران مبنی برکاهش تعداد سانتریفیوژها و از کار انداختن قلب رآکتور اراک و انتقال میزان توافق شده اورانیوم غنی شده به مسکو به این معناست که کشورهای غربی به ویژه ایالات متحده امریکا نیز در مقابل باید به صورت همزمان پایان تحریمها را علیه کشورمان اعلام کنند.
همه ناظران سیاسی بینالمللی اینک از مرحله مابعد تحریم سخن میگویند. وضعیت منطقه خاورمیانه و جنگهای سوریه، یمن، لیبی و عراق هنوز با شدت هر چه تمامتر ادامه دارد. بهای نفت به مرز خطرناکی رسیده و برخی کشورهای صادرکننده نفت به ویژه عربستان سعودی آماده کاهش سقف تولید برای ایجاد تعادل در عرضهاند و تقاضا همه و همه نشان میدهد که انتظاری که در مورد دوران پسا تحریم در زمینه تحول اقتصادی ایران یا حداقل نسبت این تحول وجود داشت، چندان جایگاهی ندارد. البته به اعتراف همه ناظران جهانی جمهوری اسلامی ایران به صورت نسبی امنترین کشور منطقه در شرایط بحرانی کنونی است و این وضعیت ممکن است افق دوران پساتحریم را اندکی خوشبینانه کند، با این حال در مورد خوشبینی نسبت به ایجاد دگرگونی سریع در وضعیت اقتصادی کشورمان باید با احتیاط بیشتری سخن گفت. در این زمینه ضروری است دولت و مسوولان ارشد کشور به دو نکته اساسی در موضوع رفع تحریمهاتوجه کنند.
یکم: با پایان تحریمها علیه ایران داراییهای کشورمان در بانکها و کشورهای گوناگون جهان به کشور بازمیگردد. رقمهای گوناگونی در مورد حجم این داراییها مطرح شده است. اما این رقم هر چه باشد، وضعیت اقتصادی کشور و چشمانداز بهای نفت در میان مدت نشان میدهد که مسوولان کشور باید با احتیاط بیشتری نسبت به این داراییها و محل هزینه کردن آن نگاه کنند، زیرا برخی کشورهای غربی علاقهمندند که این داراییها هر چه زودتر از طریق خریدهای کلان ایران که خود منشأ آن را تعیین میکنند مجددا به خزانه غربیها بازگردد. در این زمینه حتی ممکن است به صورت انفجاری مسابقه کاذب تسلیحاتی در منطقه به ویژه در میان رقبای ایران راه بیندازند تا کشورمان نیز به صورت ناخودآگاه خود را درون این مسابقه قرار دهد.
دوم: سیاست تنشزدایی دولت طی چند ماه گذشته به ویژه در ارتباط با پرونده هستهای کمک شایانی در پیشبرد موفقیتآمیز این توافق تا مرحله دستیابی به نقطه کنونی ایفا کرد. این سیاست در محیطی بسیار ناامن و بسیار خصمانه حرکت کرد و به نتایج کنونی رسید.
حال باید توجه کرد که محیط ناامن مزبور چه در عرصه سیاسی و چه در عرصه امنیتی منطقه همچنان ادامه دارد و بسیاری از کشورها و رژیمها در منطقه که در مرحله مذاکرات هستهای نتوانستند به انهدام این توافق موفق شوند به مرحله پسا تحریم چشم دوختهاند تا روابط ایران را با خانواده بینالمللی تیره کنند. در داخل کشور نیز محیط برای پیشبرد سیاست آرامسازی روابط ایران با کشورهای ١+٥ به ویژه در پرونده هستهای چندان مساعد نبود، اما این سیاست در سایه وحدت ملی و پشتیبانی مقام معظم رهبری به فرجام قابل قبولی رسید.
در مرحله پسا تحریم نیز باید سیاست تنشزدایی جمهوری اسلامی ایران تداوم یابد تا نتایج مثبت توافق هستهای در همه ابعاد و در محیط داخلی و خارجی ایران به بار بنشیند زیرا به بار نشستن نتایج مثبت توافق هستهای به محیط مساعد منطقهای و داخلی نیاز دارد و این محیط مساعد فقط با ادامه سیاست تنشزدایی و عادی سازی اوضاع به وجود میآید از این نکته نباید غفلت شود که ناامنی محیط خاورمیانه در مقایسه با وضعیت دو سال قبل که مذاکرات هستهای میان کشورمان و کشورهای ١+٥ آغاز شد افزایش چشمگیری یافته است. بخشی از ناامنیهای منطقه با این هدف صورت گرفت تا کشورمان دستخوش واکنشهای شتابزده شود و اولویتهای خود را دگرگون کند و در نتیجه موضوع توافق هستهای در سایه ناامنی منطقه به عقب رانده شود. در این زمینه سیاست حکیمانه جمهوری اسلامی ایران در منطقه مانع از تحقق رویای برخی قدرتها برای تخریب روند توافق هستهای شد. امروزه نیز نشانههایی از تلاشهای منطقهای برای وادار کردن ایران به ورود در بحرانهای کاذب یا فرعی منطقهای به چشم میخورد هدف این است که ایران روی آرامش به خود نبیند و از نتایج و ثمرات توافق هستهای بهره نبرد. اما خوشبختانه حجم ظرفیتهای عقلانی موجود در هرم بالای تصمیمگیری کشور از حجم تلاشهای رقبا و دشمنان منطقهای ایران اسلامی بیشتر است.
منبع: فردا نیوز